Historia zmian : Historia zakopiańskiego rzemiosła

Data utworzenia:  2011-02-14 15:05:23   Użytkownik:  Bartłomiej Jach

Historia

Początki rzemiosła zakopiańskiego datują się od pierwszych chwil odkrycia Zakopanego jako miejscowości uzdrowiskowo - klimatycznej i turystycznej. Na rozwój miasta duży wpływ miało doprowadzenie w 1899 r. kolei żelaznej co wpłynęło na zwiększenie ilości turystów odwiedzających Zakopane i stworzyło zarazem coraz większe zapotrzebowanie na usługi rzemieślnicze i rękodzieło, szczególnie w zakresie wytwarzania pamiątek z drewna i innych surowców miejscowych.
W wyniku kilkuletnich starań u władz austriackich w 1907 r. powołano pierwszą organizację rzemieślniczą pod nazwą "Stowarzyszenie Cech Rękodzielników i Przemysłowców w Zakopanem". Pierwszym cechmistrzem tj. przewodniczącym zarządu został wybrany Stanisław Namysłowski, a młoda tworzona organizacja rzemieślnicza zrzeszała wówczas 126 członków.
W okresie zaboru austriackiego rzemiosło zakopiańskie przeżywało trudny okres. Jego działalność podporządkowana była wyłącznie władzom starostwa powiatowego w Nowym Targu. W tym samym czasie na terenie Zakopanego działały jeszcze dwie organizacje skupiające rzemieślników, a to Stowarzyszenie "Gwiazda", mająca również cele niepodległościowe i wychowawcze oraz sekcja budowlana, jako odrębna organizacja wszystkich zawodów budowlanych.
Cech Zbiorowy Rękodzielników i Przemysłowców przetrwał do drugiej wojny światowej. Okupant hitlerowski zlikwidował istniejący Cech Zbiorowy, przenosząc jego agendy do Nowego Targu. W Zakopanem pozostała jedynie tzw. delegatura.
Po wyzwoleniu powstał w Zakopanem początkowo Cech Zbiorowy, a następnie przekształcił się w Cech Rzemiosł Różnych, który działa do dzisiaj. Do ważniejszych dat wiążących się z działalnością Cechu należy rok 1960, kiedy to został ufundowany przez członków i przekazany przez najwyższe władze rzemiosła sztandar. Inicjatorem i organizatorem całego przedsięwzięcia był Zarząd Cechu, któremu przewodniczył długoletni starszy Cechu Mieczysław Kurek. Cech zrzeszał wówczas 240 rzemieślników. O randze tej uroczystości i autorytecie Cechu niech świadczy fakt, że na tę rzemieślniczą uroczystość przybył między innymi poseł na Sejm PRL, prezes ówczesnej Rady Związku Izb Rzemieślniczych Józef Raźny, przedstawiciele zarządu i dyrekcji krakowskiej Izby Rzemieślniczej oraz delegacje zaprzyjaźnionych cechów i innych organizacji społecznych.
Cech zawsze aktywnie działał na terenie miasta, występował do władz w różnych inicjatywach mających na celu obronę interesów zrzeszonych członków nie zapominając przy tym o potrzebach i planach miasta, w realizację których aktywnie się włączał. O realizację szeregu zadań inwestycyjnych na terenie miasta przez rzemieślnicze zakłady budowlane zabiegało wówczas wielu inwestorów. Cech w Zakopanem był również znany i postrzegany jako organizacja zrzeszająca wybitnych twórców wyrobów pamiątkarskich. Zakopane znane było z dostarczania na rynek krajowy i zagraniczny wyrobów pamiątkarskich z drewna o niepowtarzalnym wzornictwie, bazującym na twórczości ludowej wykorzystującej technikę inkrustacji, intarsji, rzeźby i wypalania. O wysokim poziomie artystycznym wytwarzanych wyrobów, których wzornictwo i technologia wykonania niejednokrotnie były przekazywane z pokolenia na pokolenie, świadczy wiele medali, wyróżnień i dyplomów zdobywanych na wystawach w kraju i za granicą. Wielu rzemieślników tej branży może się również poszczycić posiadaniem honorowego dyplomu mistrza rzemiosła artystycznego. Dnia 7.12.1978 r. doceniając aktywną rolę Cechu w Zakopanem w rozwoju miasta Zakopanego - Prezydium Rady Narodowej Miasta Zakopanego i Gminy Tatrzańskiej nadało Cechowi zaszczytne wyróżnienie odznaczając naszą organizację odznaką "Za zasługi dla Zakopanego".
Lata osiemdziesiąte to kolejne wyzwanie i inicjatywa budowy nowej siedziby Cechu budynku Domu Rzemiosła. Decyzję o budowie "Domu Rzemiosła" uchwaliło Walne Zgromadzenie z inicjatywy ówczesnego Starszego Cechu Mieczysława Kurka w wyniku czego w 1977 roku został wmurowany kamień węgielny pod rozpoczynającą się budowę. W dniu 26.09.1987 r. pod przewodnictwem Starszego Cechu mgr Antoniego Batko dokonano uroczystego otwarcia Domu Rzemiosła. Budynek ten powstał z dobrowolnych datków rzemieślniczych przy znacznej pomocy ówczesnego Centralnego Związku Rzemiosła.
Na przestrzeni wieków przynależność do cechu była obowiązkowa. W latach tworzenia organizacji rzemieślniczych członkostwo w Cechu było zaszczytem i ambicją każdego zakładu rzemieślniczego. Przynależność ta była poświadczeniem wysokiego poziomu świadczonych usług i wytwarzanych wyrobów, solidnej, dobrej jakości.
Obecnie przynależność do Cechu jest dobrowolna. Duża część zrzeszonych zakładów rzemieślniczych szkoli uczniów w ponad 20 zawodach. Cech dla swych członków prowadzi szeroką działalność informacyjną w zakresie stosowania przepisów prawnych, w tym dot. ustawodawstwa pracy. Przygotowuje i spisuje pełną dokumentację dotyczącą szkolenia uczniów, refundacji kosztów szkolenia, przygotowuje dokumentację warunkującą przystąpienie do egzaminów czeladniczych itp. Każdy uczeń i zakład ma świadomość, że w razie kłopotów może liczyć na pomoc Cechu. W dobie wprowadzania szeregu kompleksowych reform gospodarczych istnieje i pomoc Cechu w wprowadzaniu nowych rozwiązań prawnych dla zakładów rzemieślniczych jest wprost nieodzowna.
Prócz działań Cechu o charakterze promocyjnym i pomocowym Cech prowadzi działalność gospodarczą, która zapewnia stabilność finansową organizacji, co daje możliwość minimalizacji udziału we wpływach składek członkowskich zrzeszonych rzemieślników, stwarzając jednocześnie możliwość realizowania zadań statutowych. Działalność ta, to między innymi prowadzenie pokoi gościnnych w Zakopanem - zimowej stolicy Polski, do których serdecznie zapraszamy wszystkich sympatyków rzemiosła.



Powrót

Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Wszystkie zasady ich używania wraz z informacjami o sposobie wyrażania i cofania zgody na używanie cookies, opisaliśmy w

  Akceptuję politykę cookies.